Η σφαγή των Καλαβρύτων
Στις 13 Δεκεμβρίου 1943 διεπράχθη το μεγαλύτερο έγκλημα πολέμου της περιόδου της γερμανικής κατοχής στην Ελλάδα.
Οι Ούννοι κολυμπάν στο αίμα
Στην έκτακτη έκδοσή του για τη σφαγή, στις 24 Δεκέμβρη του 1943, ο «Ριζοσπάστης» στο ρεπορτάζ υπό τον τίτλο «Η τραγωδία των Καλαβρύτων – Οι Ούννοι κολυμπάν στο αίμα», γράφει:
«Στα Καλάβρυτα ξετυλίχτηκε μια φρικαλέα πράξη από την πιο φοβερή τραγωδία που έζησε η Ελλάδα και ολόκληρη η Ευρώπη.
«Στα Καλάβρυτα ξετυλίχτηκε μια φρικαλέα πράξη από την πιο φοβερή τραγωδία που έζησε η Ελλάδα και ολόκληρη η Ευρώπη.
Ορδές των Ούννων έκαναν επιδρομή και μπήκαν στα Καλάβρυτα που ο πληθυσμός είχε αδειάσει και αποσύρθηκε ολόκληρος στα βουνά. Οι άνανδροι Ούννοι, βαρβαρότεροι και απ' τις άγριες φυλές της ζούγκλας, κάλεσαν τον πληθυσμό να ξαναγυρίσει στα Καλάβρυτα με την υπόσχεση ότι δεν είχε να πειραχτεί κανένας.
Ο πληθυσμός ξαναγύρισε και τότε οι Ούννοι, οι προστάτες των Ράλληδων Ντερτιλήδων, ρίχτηκαν στην εξόντωση των αθώων και ανυπεράσπιστων ανθρώπων. Έκλεισαν όλα τα γυναικόπαιδα σε ένα σχολείο και έβαλαν φωτιά.
Τυλιγμένες απ τις φλόγες οι γυναίκες πάλευαν να σπάσουν τις πόρτες, ενώ έριχναν τα παιδιά όξω απ τα παράθυρα για να σωθούν. Έσπασαν τις πόρτες και μισοκαμένος και ξετρελαμένος αυτός ο κόσμος ρίχτηκε στους δρόμους οπότε αντιμετώπισε άλλο φρικτό θέαμα.
Οι Ούννοι είχαν συγκεντρώσει σε μια διπλανή πλαγιά τον άρρενα πληθυσμό από δεκάξι χρονών και πάνου και τον θέριζαν με πολυβόλα. Σκότωσαν πάνω από οχτακόσιους ανθρώπους και κάμποσες γυναίκες που με θρήνους και οδυρμούς έτρεξαν να περιμαζέψουν τα πτώματα που είταν βουτηγμένα σε βούρκο αίματος.
Οι Ούννοι απόκλεισαν τα Καλάβρυτα και απαγόρεψαν και στον Ερυθρό Σταυρό να επικοινωνήσει και να στείλει οποιαδήποτε βοήθεια στα τραγικά θύματα.
Οι Ούννοι, αυτές οι ύαινες που γρυλίζουν για πολιτισμό και για θρησκεία, έκαναν επιδρομή και στο ιστορικό μοναστήρι της Αγίας Λαύρας. Λεηλάτησαν αυτό το εθνικό μνημείο και σκότωσαν όλους τους καλόγερους γκρεμίζοντάς τους στους βράχους».
Ο Διοικητής του 749 Jager Retsiment Αντισυνταγματάρχης της Βέρμαχτ Julius Wolfinger, Αρχηγός της UNTERNEHMEN KALAWRYTA.
Στρατιώτες της γερμανικής 117ης Μεραρχίας καταδρομών, εκτέλεσαν μέσα σε λίγες ώρες στην ευρύτερη περιοχή των Καλαβρύτων όλους τους άνδρες 14 ετών και πάνω, μπροστά στα μάτια των γυναικών και των παιδιών τους.
Συνολικά εκτελέστηκαν 1436 από τους 2035 άνδρες των Καλαβρύτων, αν και οι εκτιμήσεις για τον αριθμό των θυμάτων ποικίλουν.
Ο Σμήναρχος Μίχος με ομάδα του Ανεξαρτήτου Τάγματος ΕΛΑΣ Καλαβρύτων στους Λαπαναγούς Καλαβρύτων (ιδιαιτέρα πατρίδα του Μίχου)
Η διαταγή της μαζικής δολοφονίας, στο πλαίσιο της επιχείρησης "Καλάβρυτα" (Unternehmen Kalavryta), ξεκίνησε από την παράκτια περιοχή της Αχαΐας στη βόρεια Πελοπόννησο, όταν τα στρατεύματα της Βέρμαχτ στην πορεία τους έκαψαν χωριά και δολοφόνησαν τους πολίτες στο δρόμο τους.
Η επιχείρηση "Καλάβρυτα" ήταν μια επιχείρηση κύκλωσης των ανταρτών του ΕΛΑΣ η οποία όμως κατέληξε σε μαζικά αντίποινα επί του άμαχου πληθυσμού της περιοχής, μετά το θάνατο Γερμανών στρατιωτών σε μάχες με τους αντάρτες.
Ο χάρτης των αποτελεσμάτων της UNTERNEHMEN KALAWRYTA
Η εκτέλεση 77 Γερμανών αιχμαλώτων που είχαν συλλάβει οι αντάρτες
«Η αλήθεια είναι τελείως διαφορετική. Και καθόλου απλοϊκή. Θα προσπαθήσουμε να δώσουμε την αλήθεια αυτή με μαρτυρίες τρίτων, μελετητών των προβλημάτων της κατοχικής περιόδου» σημειώνεται στο βιβλίο του Ηλία Παπαστεργιόπουλου: «Ο Μωρηάς στα όπλα», τόμος Δ’, στο οποίο παρατίθενται αδιάψευστα στοιχεία και μαρτυρίες για τις συνθήκες που έγινε το ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων και των άλλων χωριών. Μερικά αποσπάσματα:
«Γράφει, εν πρώτοις, ο Κομνηνός Πυρομάγλου:
«…Μετά την πλήρη κατάληψιν, υπό των Συμμαχικών Στρατευμάτων της Νοτίου Ιταλίας, ως και την απελευθέρωσιν της Βορείου Αφρικής η Πελοπόννησος και η Δυτική Στερεά εθεωρήθησαν υπό του Γερμανικού Επιτελείου “ως πρώτη γραμμή μετώπου ”, εις τα μετόπισθεν της οποίας θα έπρεπε να εξουδετερωθή πάσα ανταρτική κίνησις “εν ανάγκη και να ερημωθή η περιοχή”. Το Γερμανικόν Επιτελείον, φοβούμενον κατάληψιν της Επτανήσου, και αποβάσεις εις τας δυτικάς ακτάς της Ελλάδος (ανεμένετο άλλωστε μία τοιαύτη συμμαχική ενέργεια) απεφάσισε να ενεργήση όχι μόνον εκκαθαριστικάς επιχειρήσεις εναντίον των Ελλήνων ανταρτών, αλλά και να περάση δια πυρός και σιδήρου κατοίκους και χωρία της ορεινής περιοχής της Ελλάδος…
…Αι σφαγαί και δηώσεις των Καλαβρύτων δεν υπήρξαν ενέργεια μεμονωμένη των Γερμανών. Υπήρξε μία εκ των ενεργειών ενός γενικωτέρου σχεδίου του Γερμανικού Επιτελείου, εις βάρος των αμάχων ελληνικών πληθυσμών. Απομόνωσις του δράματος των Καλαβρύτων προδίδει, νομίζομεν, ηθελημένην παραποίησιν ή ηθελημένην εκμετάλλευσιν. Η καταστροφή και σφαγή των Καλαβρύτων έλαβε χώραν την 13ην Δεκεμβρίου 1943 και η εκτέλεσις των Γερμανών αιχμαλώτων εγένετο την νύκτα της 13ης προς την 14ην Δεκεμβρίου 1943. (σ. σ. Οι Γερμανοί ομολογούν ότι η εκτέλεση των Γερμανών αιχμαλώτων έγινε στις 17/12/1943)»…
… Υπάρχει και η Διακήρυξη των Γερμανών της Πελοποννήσου: «Την 17.12.1943, εφονεύθησαν και ηκρωτηριάσθησαν κτηνωδώς Γερμανοί στρατιώται υπό κομμουνιστικών συμμοριών εις την περιοχήν Καλαβρύτων – Μαζεΐκων». Τα Καλάβρυτα κατεστράφησαν στις 13/12/1943. Και οι ίδιοι ο Γερμανοί αναφέρουν ότι οι στρατιώτες τους σκοτώθησαν στις 17/12/43, δηλαδή μετά τετραήμερο…
…Οι Γερμανοί χρησιμοποίησαν την εκτέλεση των Ναζήδων στρατιωτών σαν πρόφαση για να προαποφασισμένα εγκλήματά τους.
(…) Η εντύπωση που προκάλεσε το μακελειό αυτό στον ελληνικό λαό ήταν κατάπληξη, οργή και αγανάκτηση. Στο εξωτερικό, μεγάλες δυνάμεις της παγκόσμιας κοινής γνώμης κινητοποιήθηκαν κατά των χιτλερικών όχι μόνο σε συμμαχικές, αλλά και σε ουδέτερες χώρες. Το ασύλληπτο αυτό έγκλημα στιγματίστηκε παντού και έμεινε σαν μια από τις πιο ατιμωτικές κηλίδες του ναζιστικού καθεστώτος.
Κι όμως, 16 χρόνια αργότερα, μέσα στη Βουλή των Ελλήνων, βρέθηκαν άνθρωποι που προσπάθησαν να… δικαιολογήσουν το έγκλημα αυτό! Τον Οκτώβριο του 1959 (συζητήσεις της Βουλής της 20ής, 21ης και 22ας Οκτωβρίου 1959), ο τότε αντιπρόεδρος της κυβερνήσεως, Π. Κανελλόπουλος, μιλώντας για τα γεγονότα των Καλαβρύτων, είπε ότι προκλήθηκαν από την… δικαιολογημένη οργή και αγανάκτηση των Γερμανών, επειδή ο ΕΛΑΣ εξετέλεσε Γερμανούς αιχμαλώτους. Τα ίδια είχε υποστηρίξει λίγους μήνες νωρίτερα και ο βουλευτής της ΕΡΕ Β. Παπαρρηγόπουλος.
Στους δύο πολιτικούς, που τοποθέτησαν τη σφαγή των Καλαβρύτων σε επίπεδο, όπου ούτε οι Γερμανοί δεν είχαν τολμήσει ως τότε να τοποθετήσουν, έδοοσε αποστομωτική απάντηση στο δημοσιογραφικό όργανο των Οργανώσεων Εθνικής Αντιστάσεως, «Ιστορικόν Αρχείον Εθνικής Αντιστάσεως», ο υπαρχηγός του ΕΔΕΣ Κομνηνός Πυρομάγλου, αποκαλύπτοντας ότι η σφαγή των Καλαβρύτων προηγήθηκε της εκτελέσεως των Γερμανών αιχμαλώτων! Οι αντάρτες είχαν ειδοποιήσει τους Γερμανούς να σταματήσουν τις εκτελέσεις ομήρων στην Πάτρα και το Αίγιο, γιατί, διαφορετικά, θα αναγκάζονταν να εκτελέσουν και αυτοί Γερμανούς αιχμαλώτους, που είχαν στα χέρια τους από τη νικηφόρα μάχη της Κερπινής…
Ο Σμήναρχος Μίχου, που έζησε από κοντά εκείνες τις φριχτές ώρες, μας δίνει συγκλονιστικές εικόνες στις αφηγήσεις του:
«Η ιστορική αλήθεια σχετικά με τις σφαγές των Καλαβρύτων έχει κακοποιηθεί. Γι ’ αυτό νομίζουμε πως είνω απαραίτητο να γραφούν τα παρακάτω κι έτσι να βοηθήσουμε τον ιστορικό του μέλλοντος από την πλευρά της Εθνικής Αντιστάσεως, όπως εμείς την εζήσαμε στους σκληρούς χρόνους της Κατοχής…
Τα γερμανικά τμήματα της Πάτρας αποσύρθηκαν από τα Καλάβρυτα στις 12 Δεκεμβρίου και ταυτόχρονα της Κορινθίας και της Αργολίδας. Της Αιγαλείας έμεινε τελευταίο, για να εκτελέσει το φοβερό έγκλημα. Τα Καλάβρυτα και η περιοχή τους είχαν προγραφτεί. Αρχιδήμιος είχεν ορισθεί ο Λάινγκερ, διοικητής Αιγίου, με βοηθό τον χτηνάνθρωπο Τέννερ…
Οι Γερμανοί αιχμάλωτοι, γύρω στους 100, που είχαν πιαστεί στη μάχη των Ρογών -Κερπινής, μαζί με άλλους που πιάστηκαν σε άλλες επιχειρήσεις, έμεναν στην περιοχή Μαζέικων και χρησιμοποιούντο σε διάφορες εργασίες. ΟΌταν η φάλαγγα της Τριπόλεως πλησίαζε να φτάσει στα Μαζέικα, μεταφέρθηκαν στο θέρετρο Μάζι που βρίσκεται σε οχυρή τοποθεσία. Ενα μικρό τμήμα του 11ου Συντάγματος τις τελευταίες ημέρες της αποχωρήσεως βρέθηκε σε δύσκολη θέση γιατί ένας καταδότης οδήγησε εχθρικό τμήμα σ’ εκείνη την περιοχή.
Η επαρχία ολόκληρη φλεγόταν, οι καπνοί από τα Καλάβρυτα ανέβαιναν στον γκρίζο ουρανό του Χελμού. Και το αίμα ανέβαινε στο κεφάλι. Τους αιχμαλώτους τους εξετέλεσε η φρουρά και τους έριξε σ’έναν γκρεμό. Υστερα γλίστρησε σ’ ένα μονοπάτι και μόλις πρόλαβε να ξεφύγει την κύκλωση.
Τους νεκρούς οι Γερμανοί τους έπαιρναν πάντα αποχωρώντας. Ετσι στις 15 Δεκεμβρίου η μονάδα της Τριπόλεως πήρε και τους νεκρούς αιχμαλώτους από την περιοχή αυτή του Χελμού, αφού σκότωσε επιτόπου τους Έλληνες οδηγούς – καταδότες.
Αυτή είνω η αλήθεια για τα φοβερά εκείνα γεγονότα»…
Η σφαγή των αμάχων διαπράχθηκε από την 117η Μεραρχία Καταδρομών, η οποία αποτελούνταν από Αυστριακούς και Γερμανούς.
Σκότωναν όποιον έβρισκαν μπροστά τους
Οι Γερμανοί, στο δρόμο για τα Καλάβρυτα, εκτέλεσαν 143 άνδρες, στα χωριά Ρωγοί, Κερπινή, Άνω και Κάτω Ζαχλωρού, καθώς και στη Μονή Μεγάλου Σπηλαίου. Επίσης έκαψαν περίπου 1.000 σπίτια σε πάνω από 50 χωριά, αφού τα λεηλάτησαν αποκομίζοντας περισσότερα από 2.000 πρόβατα και μεγαλύτερα ζώα και περίπου 260.000.000 δραχμές.
Όταν έφθασαν στα Καλάβρυτα, κλείδωσαν όλες τις γυναίκες και τα παιδιά κάτω των 14 στο σχολείο και διέταξαν όλους τους άνδρες από 14 και πάνω να παρουσιαστούν έξω από το χωριό.
Παρέα Καλαβρυτινών στα Χιονισμένα Καλάβρυτα (έξι χρόνια πριν την σφαγή τους από τους Γερμανούς)
Εκεί, τους εκτέλεσαν με συνεχείς ριπές πολυβόλων, σκοτώνοντας περίπου 500 άτομα. Οι γυναίκες και τα παιδιά κατάφεραν να αποδράσουν από το σχολείο ενώ το χωριό φλεγόταν.
Την επόμενη ημέρα τα ναζιστικά στρατεύματα πυρπόλησαν το μοναστήρι της Αγίας Λαύρας.
Παρά το γεγονός ότι η Γερμανία έχει αναγνωρίσει δημόσια τη ναζιστική αγριότητα στην περίπτωση των Καλαβρύτων, ακόμα δεν έχει καταβληθεί καμιά αποζημίωση.
Ομάδα Ανταρτών του Ανεξαρτήτου Τάγματος Καλαβρύτων
Δημ. Κατσίνης, Γεώργιος Πάσχος, Φ.Ζησιμόπουλος, Κ.Γλαράκης, Αν. Πλάτων, Ιωάννης Οικονόμου, Παν.Τσαβαλάς, Παν Σωτηρόπουλος, Κ. Γκίκας, Αν Παπανδρέου, Χρ.Φερλελής, Γ. Παπαβασιλόπουλος, Μέλιος Νίκος, Σπ. Σαμαρτζόπουλος, Ιωάννης Κατσικόπουλος, Λέων.Ροδόπουλος, Γ.Θανόπουλος, Κ.Νικολάου, Παν.Πόλκας, Κωνστ.Κουτσουρής και Παν. Παπαδημητρόπουλος
Ο Μίχος με ομάδα ανταρτών κοντά στους Αγίους Θεοδώρους Αροανίας Καλαβρύτων
Ο Διοικητής του 749 Jager Retsiment Wölfinger και ο Διοικητής της Α.Α. 116 Μάχιμης Μονάδας Αναγνωρίσεων Ίλαρχος Gnass στην έδρα της Μεραρχίας (Κόρινθος), παρουσιάζουν το τελικό επιτελικό σχέδιο της Επιχείρησης Καλάβρυτα. Δόθηκαν οι τελικές διαταγές για την Επιχείρηση. Ημέρα Χ = 5.12.
Γενικές Οδηγίες Μάχης
Δόγμα: Η επιτυχία της επιχειρήσεως δεν έγκειται στα εδαφικά κέρδη, αλλά στο μέγεθος των εχθρικών απωλειών και λαφύρων. Αυτό που είναι σημαντικό είναι να εντοπίσουμε τις συμμορίες στα κρησφύγετά τους και να τις εξωθήσουμε σε μάχη. Ο εγκλωβισμός είναι προτιμότερος του ισχνού χτυπήματος. Σε περίπτωση αιφνιδιαστικής συναντήσεως με τον εχθρό, κατά βάση πάντα να επιδιώκεται θέση σε υψώματα και να αποφεύγεται η ώθηση σε κοιλάδα.
Στρατιώτες της 117 Jager Division
Οι οικισμοί, από τους οποίους προήλθαν πυρά, πρέπει να ισοπεδωθούν, ενώ οι άνδρες να τυφεκισθούν. Στην περιοχή των συμμοριών πρέπει να αναμένουμε εχθρική στάση του πληθυσμού. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί σε όλα τα μοναστήρια, παρεκκλήσια και μεμονωμένα οικήματα, αφού εκεί, ως επί το πλείστον, μπορούμε να υποθέσουμε την ύπαρξη κρυφών οπλοστασίων. Με την είσοδο των γερμανικών στρατευμάτων σε μια περιοχή πρέπει να παρεμποδίζεται η κυκλοφορία του άμαχου πληθυσμού από τόπο σε τόπο, καθώς και η κρούση των κωδωνοστασίων των εκκλησιών. Όλοι οι κάτοικοι που είναι ύποπτοι συμμετοχής στις συμμορίες, άνδρες και γυναίκες, πρέπει να συλλαμβάνονται ως όμηροι.
Ο Αρχίατρος ΕΛΑΣ Ανδρέας Παυλόπουλος [αριστερά] μαζί με τα ηγετικά στελέχη του ΕΛΑΣ Λασάνη [κέντρο] και Πελοπίδα [δεξιά].
Στην Επιχείρηση Καλάβρυτα (UNTERNEHMEN KALAWRYTA) συμμετείχαν οι κατωτέρω Αξιωματικοί και Υπαξιωματικοί της Βέρμαχτ:
Α. Αξιωματικοί της Βέρμαχτ (Offiziere)
Von Le Suire, Barth, Schroeder, Brendel, Weber, Wanlhoff, Bauer, Gotsch, Leikam, Blasig, Kufeke, Frank, Akamphuber, Janisch, Oelkers, Seydewitz, Hasch, Liebhart, Dr. Wigger, Dr. Benker, Koriath, Franken, Dipl. Ing. Plaschke, Hassmann, Weiss, Dr. v. Scheure, Czermak, Lange, Weckebach, Henke, Krammer, Fellinger, Heymann, Olze, Hans Ebersberger, Woelfinger Julius, Seydlitz Fr., Wisheu Hans, Hufner August, Garhofer Franz, Hofmann Franz, Pichler Hans, Thumfart Franz, Jakobs Fritz, Benkner Hans, Kammer Karl, Buderatz Jos., Hermann Egon, Gruber Theodor, Hlas Hans, Gruber Ignaz, Trautner Walter, Samans Otto, Togel Robert, Widmann Georg, Marent Hans, Kamnitz Hermann, Salten Ernst, Jocher Karl, Modrow Dieter, Vaih Otto, Poliak Alfred, Kutterer Fritz, Tichy Rudolf, Schondab Hans, Tischler Josef, Haselmaier Franz, Kraupatz Karl, Ruthner Walter, Elshuber Stefan, Nagel Karl, Klinger Philip, Zimmermann Paul.
Β. Υπαξιωματικοί (Oberosterreich)
Hasch Karl, Ruckle Ernst, Winder Karl, Wuhrer Alois, Raad Dominik, Weibrunner Franz, Hofmann Franz, Pichler Hans, Kammer Karl, Hlas Hans, Gruber Ignas, Trautner Walter, Tichy Rudolf, Schondab Hans, Haselmaier Franz, Ruthner Walter, Elshuber Stefan, Gruber Friedrich, Heini Alois, Wewerka Fritz, Wieser Franz, Pesendorfer Gottlieb, Wieser Franz, Hans Hofer, Molden Fritz, Kurt Manhart, Helmut Lenhof, Jakob Jakobitsch, Wienerroither Karl, Stadler Max, Fuchs Georg, Johann Haghofer, Haider Johann, Haidinger Karl, Hlas Josef, Kilian Ferdinand, Krippl Karl, Matzelli Julius, Pichler Hans, Purgstein Karl, Rossner Fritz, Steidl Josef, Strasser, Taunter Walter, Zeppezzauer Josef, Ziegler Alfred, Baumgartner Josef, Dornitzhummer Josef, Ortner Johann, Rothmayr Michael, Wastel Ludwig, Zulehner Johann, Burgholzer Felix, Potscher Konrand, Grabner Ferdinand, Pirklbauer Franz, Ratzenbock Aegid, Binder Johann, Holzer Josef, Linkeseder Ignaz, Bauer Johann, Drexler Leo, Kiiechbaum Johann, Oberroder Josef, Puhringer Alois, Bolitschek Josef, Piper Karl, Doppler Friedrich, Varas Johann, Prillinger Josef, Lindinger Mathias, Bos Helmut, Moser Hans, Mayrhofer Franz, Huber-Hormandinger, Tichy Rudolf, Hlawaty Wilhelm, Bammer Anton, Franzmayer Peter, Gruber Friedrich, Heinz Josef, Hillinger Josef, Keiblinger Johann, Hans Schlosser, Steinhausier Franz, Wimmer Franz, Scofmann Hans, Hans Schlosser, Ratzenbock Philip, Riedl Hans, Rathwallner Ferd., Briganser Johann, Huber Franz, Huber Johann, Mitter Josef, Schatzberger Johann, Schmiedbauer Franz, Schrattberger Ant., Weber Gustav, Weibheitinger Al., Schondab Johann.
(Πηγή Φωτογραφιών: kalavrytanews.com)
Οι Ούννοι είχαν συγκεντρώσει σε μια διπλανή πλαγιά τον άρρενα πληθυσμό από δεκάξι χρονών και πάνου και τον θέριζαν με πολυβόλα. Σκότωσαν πάνω από οχτακόσιους ανθρώπους και κάμποσες γυναίκες που με θρήνους και οδυρμούς έτρεξαν να περιμαζέψουν τα πτώματα που είταν βουτηγμένα σε βούρκο αίματος.
Οι Ούννοι απόκλεισαν τα Καλάβρυτα και απαγόρεψαν και στον Ερυθρό Σταυρό να επικοινωνήσει και να στείλει οποιαδήποτε βοήθεια στα τραγικά θύματα.
Οι Ούννοι, αυτές οι ύαινες που γρυλίζουν για πολιτισμό και για θρησκεία, έκαναν επιδρομή και στο ιστορικό μοναστήρι της Αγίας Λαύρας. Λεηλάτησαν αυτό το εθνικό μνημείο και σκότωσαν όλους τους καλόγερους γκρεμίζοντάς τους στους βράχους».
Ο Διοικητής του 749 Jager Retsiment Αντισυνταγματάρχης της Βέρμαχτ Julius Wolfinger, Αρχηγός της UNTERNEHMEN KALAWRYTA.
Στρατιώτες της γερμανικής 117ης Μεραρχίας καταδρομών, εκτέλεσαν μέσα σε λίγες ώρες στην ευρύτερη περιοχή των Καλαβρύτων όλους τους άνδρες 14 ετών και πάνω, μπροστά στα μάτια των γυναικών και των παιδιών τους.
Συνολικά εκτελέστηκαν 1436 από τους 2035 άνδρες των Καλαβρύτων, αν και οι εκτιμήσεις για τον αριθμό των θυμάτων ποικίλουν.
Ο Σμήναρχος Μίχος με ομάδα του Ανεξαρτήτου Τάγματος ΕΛΑΣ Καλαβρύτων στους Λαπαναγούς Καλαβρύτων (ιδιαιτέρα πατρίδα του Μίχου)
Η διαταγή της μαζικής δολοφονίας, στο πλαίσιο της επιχείρησης "Καλάβρυτα" (Unternehmen Kalavryta), ξεκίνησε από την παράκτια περιοχή της Αχαΐας στη βόρεια Πελοπόννησο, όταν τα στρατεύματα της Βέρμαχτ στην πορεία τους έκαψαν χωριά και δολοφόνησαν τους πολίτες στο δρόμο τους.
Η επιχείρηση "Καλάβρυτα" ήταν μια επιχείρηση κύκλωσης των ανταρτών του ΕΛΑΣ η οποία όμως κατέληξε σε μαζικά αντίποινα επί του άμαχου πληθυσμού της περιοχής, μετά το θάνατο Γερμανών στρατιωτών σε μάχες με τους αντάρτες.
Ο χάρτης των αποτελεσμάτων της UNTERNEHMEN KALAWRYTA
Η εκτέλεση 77 Γερμανών αιχμαλώτων που είχαν συλλάβει οι αντάρτες
«Η αλήθεια είναι τελείως διαφορετική. Και καθόλου απλοϊκή. Θα προσπαθήσουμε να δώσουμε την αλήθεια αυτή με μαρτυρίες τρίτων, μελετητών των προβλημάτων της κατοχικής περιόδου» σημειώνεται στο βιβλίο του Ηλία Παπαστεργιόπουλου: «Ο Μωρηάς στα όπλα», τόμος Δ’, στο οποίο παρατίθενται αδιάψευστα στοιχεία και μαρτυρίες για τις συνθήκες που έγινε το ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων και των άλλων χωριών. Μερικά αποσπάσματα:
«Γράφει, εν πρώτοις, ο Κομνηνός Πυρομάγλου:
«…Μετά την πλήρη κατάληψιν, υπό των Συμμαχικών Στρατευμάτων της Νοτίου Ιταλίας, ως και την απελευθέρωσιν της Βορείου Αφρικής η Πελοπόννησος και η Δυτική Στερεά εθεωρήθησαν υπό του Γερμανικού Επιτελείου “ως πρώτη γραμμή μετώπου ”, εις τα μετόπισθεν της οποίας θα έπρεπε να εξουδετερωθή πάσα ανταρτική κίνησις “εν ανάγκη και να ερημωθή η περιοχή”. Το Γερμανικόν Επιτελείον, φοβούμενον κατάληψιν της Επτανήσου, και αποβάσεις εις τας δυτικάς ακτάς της Ελλάδος (ανεμένετο άλλωστε μία τοιαύτη συμμαχική ενέργεια) απεφάσισε να ενεργήση όχι μόνον εκκαθαριστικάς επιχειρήσεις εναντίον των Ελλήνων ανταρτών, αλλά και να περάση δια πυρός και σιδήρου κατοίκους και χωρία της ορεινής περιοχής της Ελλάδος…
…Αι σφαγαί και δηώσεις των Καλαβρύτων δεν υπήρξαν ενέργεια μεμονωμένη των Γερμανών. Υπήρξε μία εκ των ενεργειών ενός γενικωτέρου σχεδίου του Γερμανικού Επιτελείου, εις βάρος των αμάχων ελληνικών πληθυσμών. Απομόνωσις του δράματος των Καλαβρύτων προδίδει, νομίζομεν, ηθελημένην παραποίησιν ή ηθελημένην εκμετάλλευσιν. Η καταστροφή και σφαγή των Καλαβρύτων έλαβε χώραν την 13ην Δεκεμβρίου 1943 και η εκτέλεσις των Γερμανών αιχμαλώτων εγένετο την νύκτα της 13ης προς την 14ην Δεκεμβρίου 1943. (σ. σ. Οι Γερμανοί ομολογούν ότι η εκτέλεση των Γερμανών αιχμαλώτων έγινε στις 17/12/1943)»…
… Υπάρχει και η Διακήρυξη των Γερμανών της Πελοποννήσου: «Την 17.12.1943, εφονεύθησαν και ηκρωτηριάσθησαν κτηνωδώς Γερμανοί στρατιώται υπό κομμουνιστικών συμμοριών εις την περιοχήν Καλαβρύτων – Μαζεΐκων». Τα Καλάβρυτα κατεστράφησαν στις 13/12/1943. Και οι ίδιοι ο Γερμανοί αναφέρουν ότι οι στρατιώτες τους σκοτώθησαν στις 17/12/43, δηλαδή μετά τετραήμερο…
…Οι Γερμανοί χρησιμοποίησαν την εκτέλεση των Ναζήδων στρατιωτών σαν πρόφαση για να προαποφασισμένα εγκλήματά τους.
(…) Η εντύπωση που προκάλεσε το μακελειό αυτό στον ελληνικό λαό ήταν κατάπληξη, οργή και αγανάκτηση. Στο εξωτερικό, μεγάλες δυνάμεις της παγκόσμιας κοινής γνώμης κινητοποιήθηκαν κατά των χιτλερικών όχι μόνο σε συμμαχικές, αλλά και σε ουδέτερες χώρες. Το ασύλληπτο αυτό έγκλημα στιγματίστηκε παντού και έμεινε σαν μια από τις πιο ατιμωτικές κηλίδες του ναζιστικού καθεστώτος.
Κι όμως, 16 χρόνια αργότερα, μέσα στη Βουλή των Ελλήνων, βρέθηκαν άνθρωποι που προσπάθησαν να… δικαιολογήσουν το έγκλημα αυτό! Τον Οκτώβριο του 1959 (συζητήσεις της Βουλής της 20ής, 21ης και 22ας Οκτωβρίου 1959), ο τότε αντιπρόεδρος της κυβερνήσεως, Π. Κανελλόπουλος, μιλώντας για τα γεγονότα των Καλαβρύτων, είπε ότι προκλήθηκαν από την… δικαιολογημένη οργή και αγανάκτηση των Γερμανών, επειδή ο ΕΛΑΣ εξετέλεσε Γερμανούς αιχμαλώτους. Τα ίδια είχε υποστηρίξει λίγους μήνες νωρίτερα και ο βουλευτής της ΕΡΕ Β. Παπαρρηγόπουλος.
Στους δύο πολιτικούς, που τοποθέτησαν τη σφαγή των Καλαβρύτων σε επίπεδο, όπου ούτε οι Γερμανοί δεν είχαν τολμήσει ως τότε να τοποθετήσουν, έδοοσε αποστομωτική απάντηση στο δημοσιογραφικό όργανο των Οργανώσεων Εθνικής Αντιστάσεως, «Ιστορικόν Αρχείον Εθνικής Αντιστάσεως», ο υπαρχηγός του ΕΔΕΣ Κομνηνός Πυρομάγλου, αποκαλύπτοντας ότι η σφαγή των Καλαβρύτων προηγήθηκε της εκτελέσεως των Γερμανών αιχμαλώτων! Οι αντάρτες είχαν ειδοποιήσει τους Γερμανούς να σταματήσουν τις εκτελέσεις ομήρων στην Πάτρα και το Αίγιο, γιατί, διαφορετικά, θα αναγκάζονταν να εκτελέσουν και αυτοί Γερμανούς αιχμαλώτους, που είχαν στα χέρια τους από τη νικηφόρα μάχη της Κερπινής…
Ο Σμήναρχος Μίχου, που έζησε από κοντά εκείνες τις φριχτές ώρες, μας δίνει συγκλονιστικές εικόνες στις αφηγήσεις του:
«Η ιστορική αλήθεια σχετικά με τις σφαγές των Καλαβρύτων έχει κακοποιηθεί. Γι ’ αυτό νομίζουμε πως είνω απαραίτητο να γραφούν τα παρακάτω κι έτσι να βοηθήσουμε τον ιστορικό του μέλλοντος από την πλευρά της Εθνικής Αντιστάσεως, όπως εμείς την εζήσαμε στους σκληρούς χρόνους της Κατοχής…
Τα γερμανικά τμήματα της Πάτρας αποσύρθηκαν από τα Καλάβρυτα στις 12 Δεκεμβρίου και ταυτόχρονα της Κορινθίας και της Αργολίδας. Της Αιγαλείας έμεινε τελευταίο, για να εκτελέσει το φοβερό έγκλημα. Τα Καλάβρυτα και η περιοχή τους είχαν προγραφτεί. Αρχιδήμιος είχεν ορισθεί ο Λάινγκερ, διοικητής Αιγίου, με βοηθό τον χτηνάνθρωπο Τέννερ…
Οι Γερμανοί αιχμάλωτοι, γύρω στους 100, που είχαν πιαστεί στη μάχη των Ρογών -Κερπινής, μαζί με άλλους που πιάστηκαν σε άλλες επιχειρήσεις, έμεναν στην περιοχή Μαζέικων και χρησιμοποιούντο σε διάφορες εργασίες. ΟΌταν η φάλαγγα της Τριπόλεως πλησίαζε να φτάσει στα Μαζέικα, μεταφέρθηκαν στο θέρετρο Μάζι που βρίσκεται σε οχυρή τοποθεσία. Ενα μικρό τμήμα του 11ου Συντάγματος τις τελευταίες ημέρες της αποχωρήσεως βρέθηκε σε δύσκολη θέση γιατί ένας καταδότης οδήγησε εχθρικό τμήμα σ’ εκείνη την περιοχή.
Η επαρχία ολόκληρη φλεγόταν, οι καπνοί από τα Καλάβρυτα ανέβαιναν στον γκρίζο ουρανό του Χελμού. Και το αίμα ανέβαινε στο κεφάλι. Τους αιχμαλώτους τους εξετέλεσε η φρουρά και τους έριξε σ’έναν γκρεμό. Υστερα γλίστρησε σ’ ένα μονοπάτι και μόλις πρόλαβε να ξεφύγει την κύκλωση.
Τους νεκρούς οι Γερμανοί τους έπαιρναν πάντα αποχωρώντας. Ετσι στις 15 Δεκεμβρίου η μονάδα της Τριπόλεως πήρε και τους νεκρούς αιχμαλώτους από την περιοχή αυτή του Χελμού, αφού σκότωσε επιτόπου τους Έλληνες οδηγούς – καταδότες.
Αυτή είνω η αλήθεια για τα φοβερά εκείνα γεγονότα»…
Η σφαγή των αμάχων διαπράχθηκε από την 117η Μεραρχία Καταδρομών, η οποία αποτελούνταν από Αυστριακούς και Γερμανούς.
Σκότωναν όποιον έβρισκαν μπροστά τους
Οι Γερμανοί, στο δρόμο για τα Καλάβρυτα, εκτέλεσαν 143 άνδρες, στα χωριά Ρωγοί, Κερπινή, Άνω και Κάτω Ζαχλωρού, καθώς και στη Μονή Μεγάλου Σπηλαίου. Επίσης έκαψαν περίπου 1.000 σπίτια σε πάνω από 50 χωριά, αφού τα λεηλάτησαν αποκομίζοντας περισσότερα από 2.000 πρόβατα και μεγαλύτερα ζώα και περίπου 260.000.000 δραχμές.
Όταν έφθασαν στα Καλάβρυτα, κλείδωσαν όλες τις γυναίκες και τα παιδιά κάτω των 14 στο σχολείο και διέταξαν όλους τους άνδρες από 14 και πάνω να παρουσιαστούν έξω από το χωριό.
Παρέα Καλαβρυτινών στα Χιονισμένα Καλάβρυτα (έξι χρόνια πριν την σφαγή τους από τους Γερμανούς)
Εκεί, τους εκτέλεσαν με συνεχείς ριπές πολυβόλων, σκοτώνοντας περίπου 500 άτομα. Οι γυναίκες και τα παιδιά κατάφεραν να αποδράσουν από το σχολείο ενώ το χωριό φλεγόταν.
Την επόμενη ημέρα τα ναζιστικά στρατεύματα πυρπόλησαν το μοναστήρι της Αγίας Λαύρας.
Παρά το γεγονός ότι η Γερμανία έχει αναγνωρίσει δημόσια τη ναζιστική αγριότητα στην περίπτωση των Καλαβρύτων, ακόμα δεν έχει καταβληθεί καμιά αποζημίωση.
Ομάδα Ανταρτών του Ανεξαρτήτου Τάγματος Καλαβρύτων
Δημ. Κατσίνης, Γεώργιος Πάσχος, Φ.Ζησιμόπουλος, Κ.Γλαράκης, Αν. Πλάτων, Ιωάννης Οικονόμου, Παν.Τσαβαλάς, Παν Σωτηρόπουλος, Κ. Γκίκας, Αν Παπανδρέου, Χρ.Φερλελής, Γ. Παπαβασιλόπουλος, Μέλιος Νίκος, Σπ. Σαμαρτζόπουλος, Ιωάννης Κατσικόπουλος, Λέων.Ροδόπουλος, Γ.Θανόπουλος, Κ.Νικολάου, Παν.Πόλκας, Κωνστ.Κουτσουρής και Παν. Παπαδημητρόπουλος
Ο Μίχος με ομάδα ανταρτών κοντά στους Αγίους Θεοδώρους Αροανίας Καλαβρύτων
Ο Διοικητής του 749 Jager Retsiment Wölfinger και ο Διοικητής της Α.Α. 116 Μάχιμης Μονάδας Αναγνωρίσεων Ίλαρχος Gnass στην έδρα της Μεραρχίας (Κόρινθος), παρουσιάζουν το τελικό επιτελικό σχέδιο της Επιχείρησης Καλάβρυτα. Δόθηκαν οι τελικές διαταγές για την Επιχείρηση. Ημέρα Χ = 5.12.
Γενικές Οδηγίες Μάχης
Δόγμα: Η επιτυχία της επιχειρήσεως δεν έγκειται στα εδαφικά κέρδη, αλλά στο μέγεθος των εχθρικών απωλειών και λαφύρων. Αυτό που είναι σημαντικό είναι να εντοπίσουμε τις συμμορίες στα κρησφύγετά τους και να τις εξωθήσουμε σε μάχη. Ο εγκλωβισμός είναι προτιμότερος του ισχνού χτυπήματος. Σε περίπτωση αιφνιδιαστικής συναντήσεως με τον εχθρό, κατά βάση πάντα να επιδιώκεται θέση σε υψώματα και να αποφεύγεται η ώθηση σε κοιλάδα.
Στρατιώτες της 117 Jager Division
Οι οικισμοί, από τους οποίους προήλθαν πυρά, πρέπει να ισοπεδωθούν, ενώ οι άνδρες να τυφεκισθούν. Στην περιοχή των συμμοριών πρέπει να αναμένουμε εχθρική στάση του πληθυσμού. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί σε όλα τα μοναστήρια, παρεκκλήσια και μεμονωμένα οικήματα, αφού εκεί, ως επί το πλείστον, μπορούμε να υποθέσουμε την ύπαρξη κρυφών οπλοστασίων. Με την είσοδο των γερμανικών στρατευμάτων σε μια περιοχή πρέπει να παρεμποδίζεται η κυκλοφορία του άμαχου πληθυσμού από τόπο σε τόπο, καθώς και η κρούση των κωδωνοστασίων των εκκλησιών. Όλοι οι κάτοικοι που είναι ύποπτοι συμμετοχής στις συμμορίες, άνδρες και γυναίκες, πρέπει να συλλαμβάνονται ως όμηροι.
Ο Αρχίατρος ΕΛΑΣ Ανδρέας Παυλόπουλος [αριστερά] μαζί με τα ηγετικά στελέχη του ΕΛΑΣ Λασάνη [κέντρο] και Πελοπίδα [δεξιά].
Στην Επιχείρηση Καλάβρυτα (UNTERNEHMEN KALAWRYTA) συμμετείχαν οι κατωτέρω Αξιωματικοί και Υπαξιωματικοί της Βέρμαχτ:
Α. Αξιωματικοί της Βέρμαχτ (Offiziere)
Von Le Suire, Barth, Schroeder, Brendel, Weber, Wanlhoff, Bauer, Gotsch, Leikam, Blasig, Kufeke, Frank, Akamphuber, Janisch, Oelkers, Seydewitz, Hasch, Liebhart, Dr. Wigger, Dr. Benker, Koriath, Franken, Dipl. Ing. Plaschke, Hassmann, Weiss, Dr. v. Scheure, Czermak, Lange, Weckebach, Henke, Krammer, Fellinger, Heymann, Olze, Hans Ebersberger, Woelfinger Julius, Seydlitz Fr., Wisheu Hans, Hufner August, Garhofer Franz, Hofmann Franz, Pichler Hans, Thumfart Franz, Jakobs Fritz, Benkner Hans, Kammer Karl, Buderatz Jos., Hermann Egon, Gruber Theodor, Hlas Hans, Gruber Ignaz, Trautner Walter, Samans Otto, Togel Robert, Widmann Georg, Marent Hans, Kamnitz Hermann, Salten Ernst, Jocher Karl, Modrow Dieter, Vaih Otto, Poliak Alfred, Kutterer Fritz, Tichy Rudolf, Schondab Hans, Tischler Josef, Haselmaier Franz, Kraupatz Karl, Ruthner Walter, Elshuber Stefan, Nagel Karl, Klinger Philip, Zimmermann Paul.
Β. Υπαξιωματικοί (Oberosterreich)
Hasch Karl, Ruckle Ernst, Winder Karl, Wuhrer Alois, Raad Dominik, Weibrunner Franz, Hofmann Franz, Pichler Hans, Kammer Karl, Hlas Hans, Gruber Ignas, Trautner Walter, Tichy Rudolf, Schondab Hans, Haselmaier Franz, Ruthner Walter, Elshuber Stefan, Gruber Friedrich, Heini Alois, Wewerka Fritz, Wieser Franz, Pesendorfer Gottlieb, Wieser Franz, Hans Hofer, Molden Fritz, Kurt Manhart, Helmut Lenhof, Jakob Jakobitsch, Wienerroither Karl, Stadler Max, Fuchs Georg, Johann Haghofer, Haider Johann, Haidinger Karl, Hlas Josef, Kilian Ferdinand, Krippl Karl, Matzelli Julius, Pichler Hans, Purgstein Karl, Rossner Fritz, Steidl Josef, Strasser, Taunter Walter, Zeppezzauer Josef, Ziegler Alfred, Baumgartner Josef, Dornitzhummer Josef, Ortner Johann, Rothmayr Michael, Wastel Ludwig, Zulehner Johann, Burgholzer Felix, Potscher Konrand, Grabner Ferdinand, Pirklbauer Franz, Ratzenbock Aegid, Binder Johann, Holzer Josef, Linkeseder Ignaz, Bauer Johann, Drexler Leo, Kiiechbaum Johann, Oberroder Josef, Puhringer Alois, Bolitschek Josef, Piper Karl, Doppler Friedrich, Varas Johann, Prillinger Josef, Lindinger Mathias, Bos Helmut, Moser Hans, Mayrhofer Franz, Huber-Hormandinger, Tichy Rudolf, Hlawaty Wilhelm, Bammer Anton, Franzmayer Peter, Gruber Friedrich, Heinz Josef, Hillinger Josef, Keiblinger Johann, Hans Schlosser, Steinhausier Franz, Wimmer Franz, Scofmann Hans, Hans Schlosser, Ratzenbock Philip, Riedl Hans, Rathwallner Ferd., Briganser Johann, Huber Franz, Huber Johann, Mitter Josef, Schatzberger Johann, Schmiedbauer Franz, Schrattberger Ant., Weber Gustav, Weibheitinger Al., Schondab Johann.
(Πηγή Φωτογραφιών: kalavrytanews.com)
0 σχόλια